‘น้ำพริกข่า’ น้ำพริกรสเผ็ดซ่าตำรับล้านนา ที่ทำให้ข่ากินง่ายขึ้นกว่าเดิม

เมื่อว่ากันถึงสำรับแบบไทยๆ ของขาดไม่ได้คือ ‘น้ำพริก’ ทว่านอกจากน้ำพริกกะปิที่เราคุ้นรสกันอย่างดี ทุกภาคของบ้านเรายังมีน้ำพริกอีกนับร้อยที่รสอร่อยไม่แพ้กัน และยิ่งกว่านั้นยังมีเครื่องเคียงเข้าคู่กันอย่างน่าสนใจ คล้ายกับน้ำพริกกะปิคู่กับปลาทู หรือน้ำพริกหนุ่มคู่กับแคบหมูอย่างไรอย่างนั้น

หนึ่งในนั้นคือน้ำพริกคู่ครัวล้านนาที่คนภาคอื่นอาจขมวดคิ้วทำนองว่าไม่คุ้นทั้งชื่อและรสชาติ ทว่าเมื่อถามลูกข้าวนึ่งชาวเหนือ ร้อยทั้งร้อยย่อมรู้จัก ‘น้ำพริกข่า’ ไม่น้อยไปกว่าน้ำพริกอ่องหรือน้ำพริกหนุ่มเลยทีเดียว

ด้วยข่านั้นมักผสมอยู่ในอาหารเหนือและอาหารของชาวชาติพันธุ์ทางเหนืออย่างกลมกลืนมาตั้งแต่โบราณ ไม่ว่าจะใช้ข่าเพื่อช่วยดับคาวและเพิ่มรสเผ็ดซ่าเรียกน้ำย่อย หรือนำหน่อข่าอ่อนกินเคียงกับน้ำพริกรสจัดจ้าน รวมถึงใช้แกงรวมกับผักพื้นบ้านหลากชนิด เพิ่มความหอมและสัมผัสกรอบให้แกงอร่อยขึ้นอีก

ส่วนผสมสำคัญของน้ำพริกข่า

1. ข่าแก่ เลือกหัวใหญ่อวบน้ำ 2-3 หัว
2. พริกขี้หนูแห้ง 10 เม็ด
3. กระเทียมไทย 10-15 กลีบ
4. เกลือป่น 1 ช้อนชา (ชิมรสและอาจเติมได้ตามชอบ)

ขั้นตอนการปรุง

1. ล้างข่าให้สะอาด หั่นเป็นแว่นหนาประมาณ 1/2 เซนติเมตร ซับน้ำให้แห้ง และนำลงคั่วในกระทะจนเนื้อข่าสีเหลืองสวย หรือนำห่อใบตองย่างไฟจนหอม

เคดิตรูป : www.greenery.org
ภาพถ่าย: อรุณวตรี รัตนธารี